Een folder of website met alleen maar tekst is niet voor te stellen. Jouw verhaal of boodschap wordt ondersteund met foto’s, illustraties of video’s. Wat is nu marketing zonder beeldmateriaal? Niets. Helemaal niets. Beeldmateriaal brengt sfeer, beleving en maakt het verhaal dat je wilt overbrengen veel duidelijker. Het brengt context met het onderwerp in één oogopslag, het brengt herkenning met je bedrijfsidentiteit, etc. Maar hoe kom je nu aan mooi beeldmateriaal. Want direct een foto- of videograaf inroepen om de juiste beelden te schieten is niet altijd (budgettair) mogelijk of wenselijk.

Ik ben er nog altijd verbaasd over hoe makkelijk er door MKB bedrijven wordt gedacht over het ‘wild’ gebruiken van beeldmateriaal dat we ergens hebben gevonden. Dat hoeft lang niet altijd via Google te zijn. Denk ook aan foto’s van een relatie van je klant of beelden verwerkt in een presentatie die je hebt bijgewoond. Mijn ervaring is: er wordt nog veel te veel gebruik gemaakt van foto’s en beelden waarvan de rechten niet zijn gedekt. Het risico wat je daarmee loopt is groter dan je op het moment zelf misschien wel denkt. “Och… daar doen ze niet zo moeilijk over” of “het zal wel loslopen”.

Hoe weet je nu of de beeldrechten zijn geregeld?

Als je een foto of video gebruikt dan dien je daar officieel de rechten over te betalen of hebben afgedekt die bevestigen dat je deze mag gebruiken. Wanneer een fotograaf in opdracht van jouw MKB bedrijf foto’s maakt, dan heb je dit rechtstreeks met de fotograaf afgesproken.

Je kunt niet zomaar een foto van Google downloaden, deze in je website gebruiken en er vanuit gaan dat dit oké is. Je loopt er zelfs een flink risico mee. Maar dat vertel ik je zo meteen.

Voor elk gebruik van een foto, illustratie of video dien je dus de rechten met de maker te hebben afgekaart. Dit kan op verschillende manieren:

• Je hebt officieel toestemming (zwart-op-wit) van de maker dat je zijn/haar beeld(en) mag gebruiken. Dit kan op verschillende manieren, denk aan:
  – Je mag het beeld gratis gebruiken, zonder daar een tegenprestatie voor te leveren. De maker is daarmee akkoord.
  – Je mag het beeld (gratis) gebruiken in ruil voor naamsvermelding in/bij de foto en eventuele doorverwijzing naar de website van de maker.
  – Misschien heb je een andere tegenprestatie afgesproken met de maker. Denk aan een aanbeveling op zijn social media kanalen of google, of je verwijst klanten door naar de foto- of videograaf.
• Je hebt de beelden ingekocht via je eigen foto- of videograaf of illustrator. Daar heb je een factuur en of onderliggende afspraken van.
• Je hebt betaald voor de beelden via een zogenaamd stockbureau. Dit is een archief van beelden (waar veel foto- en videograven hun beelden in aanbieden) waar jij tegen een vergoeding het recht krijgt om het geselecteerde beeld te gebruiken in jouw uiting.
  Let op! Hier zijn verschillende gradaties en afspraken in.
  – Het kan namelijk zijn dat je een beeld koopt voor eenmalige gebruik in één uiting
  – Je kunt ook een beeld afnemen die je oneindig mag gebruiken in al je uitingen
  – Het kan ook zijn dat je een beeld koopt dat niet voor commerciële doeleinden gebruikt mag worden.
• Je hebt een account op een fotobewerkings- of opmaakprogramma en zij bieden ‘gratis’ stockfoto’s aan die je kunt gebruiken in jouw uitingen. Dan heeft de organisatie waarbij je een account hebt aangemaakt de rechten op die beelden afgedekt, zodat jij ze vrij mag gebruiken.

Kun je beelden waar je geen rechten voor hebt betaald gebruiken?

Ja, dat kan. Maar let hier wel mee op. Zorg dat jij zwart-op-wit hebt gearchiveerd dat het beeld dat jij gebruikt rechtenvrij is. Er zijn een aantal online platformen die rechten vrije beelden aanbieden. Wij hebben ervaring met het werken met deze platformen. Deze platformen hebben echter een beperkt aanbod. Het kan zijn dat jouw type foto of stijl net niet te vinden is binnen het archief. Echter biedt het voor veel startups of MKB bedrijven toch een uitkomst om kostenvrij aan foto’s te komen.

Let op. Google search is niet safe!

Wellicht ken je het wel. Wanneer je via Google afbeeldingen zoekt, kun je de zoekopdracht specificeren met de grootte van de afbeeldingen (zodat ze bijvoorbeeld voldoende kwaliteit hebben), maar ook of ze rechten vrij en voor commerciële doeleinden gebruikt mogen worden. Vertrouw niet op deze functie. Wij kunnen uit eigen ervaring bevestigen dat dit niet waterdicht is. Mocht je toch op deze manier je foto’s of beelden willen vinden en gebruiken, dan adviseer ik je het volgende te doen:

• Maak een screenshot van de zoekpagina waarin je aanmerkt dat je rechten vrije beelden zoekt via Google
• Maak ook een screenshot van de gevonden foto in je zoekopdrachten die daaruit voortkomt.
• Check dan vervolgens ook de bron waar de foto wordt aangeboden en kijk of je daar kunt vinden of de maker zijn beelden rechten vrij aanbiedt. Als ja, maak ook hier een screenshot van. Het liefst overal met datum en tijd in het beeld vastgelegd.

Bekijk overigens hier het stappenplan voor het zoeken naar rechten vrije beelden op Google.

Platformen met gratis rechten vrije beelden

Hieronder tref je een aantal platformen aan die gratis rechten vrije beelden aanbieden. Doe er je voordeel mee. Al lees je in mijn gehele verhaal wel, dat ik sceptisch tegenover dit soort platformen sta. Dat licht ik hieronder nog nader toe.

1. PicJumbo
2. Pixabay
3. Unsplash
4. Free Images
5. Stock Snap

Bij al deze platformen dien je een account aan te maken. Dat is kostenloos.

Ik heb nog meer platformen die gratis rechten vrije foto’s aanbieden. Mocht je geïnteresseerd zijn om deze lijst te ontvangen, stuur dan even een mailtje.

Welk risico loop je bij gebruik van beelden zonder beeldrecht?

Misschien weet je dit (nog) niet. Maar  Google heeft een Image search optie in zijn zoekmachine gebouwd, waarmee je op basis van een foto kunt zoeken waar deze foto online allemaal in gebruik is. Op deze manier kunnen beeldmakers online zoeken of hun beelden onrechtmatig worden gebruikt. Maar veel belangrijker nog, er zijn advocatenkantoren die hier dagelijks mee bezig zijn. Zij checken dus continu online of beelden onrechtmatig worden gebruikt via de online kanalen. Stel je hebt een jaar geleden een waardevolle blog geschreven met een mooie ondersteunende foto. Ineens krijg je een jaar later een mail van een advocatenkantoor over het onrechtmatig gebruik van deze foto. Dat komt als een verrassing, dat kan ik je verzekeren. En als je niets hebt vastgelegd over de rechten dan heb je over het algemeen geen poot om op te staan. Boetes kunnen al snel oplopen van € 300 tot meer dan €1000. Dat is toch een zuur appeltje, zeker als je denkt niets verkeerds gedaan te hebben.

Het gaat zelfs verder dan dat

Heb jij links met downloads naar een powerpoint presentatie, ebook, longreed of zo iets dergelijks op je website staan? Check dan of de foto’s die in deze uitingen zijn verwerkt rechten vrij zijn. Als dat namelijk niet het geval is… dan kun je ook hiervoor een boete voor onrechtmatig beeldgebruik krijgen.

Advies: zorg dat ’t geregeld is

Ik hoop niet dat ik je ontmoedig met deze blog, maar eerder dat ik je aanmoedig om een en ander netjes in orde te hebben als je met externe foto’s werkt in jouw marketing. Ik heb bovenstaande zaken inmiddels te vaak zien gebeuren. Het brengt negatieve energie, teleurstelling en waarschijnlijk ook irritaties. Het risico op dit soort boetes is het naar mijn idee niet waard. Door een paar tientjes te investeren in rechten vrije foto’s voor jouw website, online advertentie of presentatie, ben jij safe en kun je zonder aarzelen alle aandacht aan je marketing besteden.

Heb je vragen? Stel gerust je vragen en mail me even: hanneke@creatiemaaktalles.com